Wie maar één goed ziend oog heeft, is natuurlijk extra voorzichtig. Je moet er niet aan denken dat je daar ook wat aan krijgt. Daarom is het zaak geen overbodige risico’s te nemen en alert te zijn op eventuele oogziektes. In een serie van twee artikelen gaan we in op wat je kunt doen om je goede oog te beschermen. Dit is het eerste artikel over beschermingsmaatregelen. Het tweede artikel verschijnt in het magazine van december en gaat over oogziekten.

In ons land hebben ongeveer een kwartmiljoen (!) mensen ernstig zichtverlies. Dat aantal neemt steeds verder toe door de vergrijzing en met name bij jongere mensen door het lange getuur naar grote en kleine beeldschermen.

Zo zijn er een flink aantal zaken die mensen met een beperkt gezichtsvermogen kunnen doen om zichzelf beter te beschermen. Wij zetten ze voor je op een rijtje:

Draag een zonnebril
Ja, het klinkt zo logisch: een zonnebril. UV-straling is nu eenmaal niet goed voor een mens. Niet voor de huid en zeker ook niet voor de ogen. De kans op staar of maculadegeneratie neemt bij onvoldoende bescherming toe. Neem daarom een goede (Polaroid) zonnebril, eentje met 100% UV bescherming. Let goed op de beschrijving! Daar moet 100% UV of UV400 op staan. Neem met minder geen genoegen!

Let ook goed op de kinderen, want die zijn in het algemeen kwetsbaarder voor veel licht. Zij hebben een grotere pupil en in hun ooglens zit minder beschermend pigment dan bij volwassenen. Laat ze er daarom aan wennen om buiten altijd een zonnebril te dragen. Helemaal op het strand of bij de wintersport.

Geen tabak en geen alcohol
Mogen we dan ook niks? Tuurlijk wel, maar wie bijvoorbeeld een pakje per dag rookt, verdubbelt daarmee de kans op staar (en natuurlijk een heleboel andere lichamelijke narigheid). Maar ook oogziektes als glaucoom en maculadegeneratie zijn dan een veel grotere bedreiging. Artsen zeggen niet voor niets dat sommige mensen zich letterlijk blind kunnen roken. En alcohol? Daarover is bekend dat het de vitamine-opname in de lever afremt. Dat is natuurlijk slecht voor je weerstand. Overmatig gebruik van alcohol kan leiden tot rode en droge ogen. Dus: doe het rustig(er) aan met nog een drankje!

Wees voorzichtig met contactlenzen
Iedereen weet natuurlijk dat je met zachte contactlenzen een verhoogd risico op oogontstekingen loopt. Doe ze daarom uit als je gaat douchen of zwemmen en zorg dat je bij het uit- of indoen altijd schone handen hebt. Dit geldt natuurlijk ook als je harde lenzen draagt.

Is dit alles niet een beetje overdreven? Niet, als je dit weet: in water (zelfs uit de kraan) en ook speeksel kan – daar kom-tie – de Acanthamoeba-parasiet voorkomen. Dat minuscule monstertje met die lange naam nestelt zich graag op het hoornvlies (het buitenste laagje van ons oog) en kan dan een heel pijnlijke ontsteking veroorzaken. Of zelfs erger. We hebben zelfs leden die hun oog zijn verloren door deze bacterie. Oppassen dus!

Blijf weg van vuurwerk
Of liever: weg met al dat vuurwerk. De politiek steekt nog steeds haar kop in het zand, want de lobbyisten van de vuurwerkindustrie weten precies welke kamerleden en regeringsleden zich graag laten masseren. Dus is het bezit van vuurwerk nog steeds niet verboden. Voetbalhooligans die met vuurwerk naar het uitvak gooien, criminelen die verdachte pakketjes aan een deur hangen of die auto’s vol vuurwerk de grens over smokkelen, hebben helaas nog steeds weinig te vrezen…

Elk jaar krijgen kinderen brandwonden door die ‘onschuldige’ sterretjes, jongeren die dat niet-afgegane rotje nog een keer proberen aan te steken, toeschouwers die naar al dat moois op straat komen kijken. Bij oogziekenhuizen zien ze bij elke jaarwisseling de gevolgen. Oogspecialisten waarschuwen ieder jaar steeds dringender. Tevergeefs? Hopelijk maken we het totaalverbod op de verkoop én het bezit van vuurwerk nog eens mee!

Beeldschermen: met mate
Myopie is een andere naam voor bijziendheid. Het is een afwijking van het oog waarbij een
bril met min-glazen nodig is om scherp te zien, doordat de oogbol te lang is gegroeid. Kinderen met -6 of hoger hebben een kans van 1 op 3 om op latere leeftijd ernstig slechtziend of zelfs blind te worden. Daarom: geef kinderen onder de twee geen tablet of telefoon in handen. Laat oudere kinderen na 20 minuten schermtijd 20 seconden in de verte kijken en laat ze minstens 2 uur per dag buiten zijn. Niet alleen om te bewegen, maar vanwege het daglicht dat de aanmaak van dopamine veroorzaakt en een gezonde ooggroei stimuleert.

Let op bij het klussen en tuinieren
Het lijkt zo onschuldig.  Even een plankje zagen of lekker snoeien in de tuin. Daar een beschermbril voor opzetten? Ben je gek, het is zo klaar. Maar die houtsplinter of die rozentak kan ook zomaar in je oog terechtkomen en daar allemaal narigheid veroorzaken. Daarom: zet een goede beschermbril op. Bewaar ‘m bij de klusspullen en je tuingereedschap. Dan hoef je niet aldoor te zoeken en kan je veilig je gang gaan!

Denk na over de risico’s bij het sporten
Met één oog kan je prima sporten. Je zal merken dat je hersens gaan wennen aan het ‘andere’ diepte-zien. Lees maar het artikel van Zoë op pagina . Sporten heeft sowieso altijd een zeker risico, maar wie maar één ziend oog heeft, moet toch een beetje éxtra voorzichtig zijn. Daarom: Ga onnodige risico’s uit de weg. Denk goed na wat je wel en niet kan. Overleg met je trainer en teamgenoten over jouw speelwijze. Draag eventueel een beschermbril. Maar heb in ieder geval plezier bij wat je doet. En als het echt niet gaat dan zijn er genoeg andere sporten waar je ook voldoening uit kunt putten.