Wat is microftalmie?
Microftalmie is een aandoening waarbij één of beide ogen kleiner zijn.
Wat is anoftalmie?
Bij anoftalmie daarentegen zijn één of beide ogen afwezig of heel klein.
In de medische wereld wordt dit als ‘anophthalmia’ en ‘microphthalmia’ geschreven.
Het betekent: een geheel afwezig of een te klein oog. Hierbij is het oog helemaal niet of niet goed aangelegd. Meestal treedt de afwijking aan één zijde op, maar het kan ook dubbelzijdig voorkomen.
Oorzaak
Door een fout bij de deling van de chromosomen in de eerste maanden van de zwangerschap, kan het voorkomen dat één of beide ogen zich tijdens de zwangerschap niet goed ontwikkelen of dat er helemaal geen oog gevormd wordt. Geschat wordt dat er per jaar in Nederland gemiddeld 10 kinderen met deze aandoening worden geboren.
Snel na de diagnose met de behandeling beginnen
Zodra bij een baby microftalmie of anoftalmie wordt geconstateerd, is het van belang dat direct met de behandeling wordt begonnen. Bij de geboorte zijn normaal gesproken het oog en de oogkas relatief groot ten opzichte van de rest van het lichaam.
Vanaf de leeftijd van vier jaar hebben het oog en de oogkas al dezelfde afmetingen als bij een volwassene. Bij de ontwikkeling van de oogkas en de oogleden speelt het oog een belangrijke rol. Het oog stimuleert de groei van de oogkas en de oogleden. Ontbreekt het oog of is het te klein, dan is het dus van belang dat de ontwikkeling van de oogleden ‘geholpen’ wordt door het plaatsen van een oogprothese.
Waarom moet dat zo snel?
Bij de geboorte zijn normaal gesproken het oog en de oogkas relatief groot ten opzichte van de rest van het lichaam. Vanaf de leeftijd van vier jaar hebben het oog en de oogkas al dezelfde afmetingen als bij een volwassene. Bij de ontwikkeling van de oogkas en de oogleden speelt het oog een belangrijke rol. Het oog stimuleert de groei van de oogkas en de oogleden. Ontbreekt het oog of is het te klein, dan is het dus van belang dat de ontwikkeling van de oogleden “geholpen” worden door het plaatsen van een oogprothese.
Oogprothese vóór het eerste levensjaar
Het is noodzakelijk dat vóór het eerste levensjaar een oogprothese in de oogkas gezet wordt.
De oogprothese stimuleert de groei van de oogleden. In de loop van een aantal jaren wordt geleidelijk een steeds grotere prothese aangemeten. De oogprothese stimuleert wel de groei van de oogleden, maar niet de groei van de oogkas.
Meer informatie over microftalmie en anoftalmie
In samenwerking met de Vereniging van Samenwerkende Ouder- en Patiëntorganisaties is Vereniging OOG in OOG betrokken geweest bij de ontwikkeling van een huisartsenbrochure over de oogaandoeningen anoftalmie en microftalmie. Via deze link kun je de brochure downloaden. Neem deze brochure samen met de begeleidende brief mee naar je huisarts!
Artikelen over microftalmie en anoftalmie beschikbaar gesteld via Vereniging OOG in OOG
- Dr. Dyonne Hartong, oogarts/Oculoplastisch en orbitaspecialist, heeft voor Vereniging OOG in OOG een duidelijk artikel geschreven over microftalmie en anoftalmie. Dit artikel over anoftalmie en microftalmie van Dr. Hartong kun je hier downloaden
- Drs Annabel Groot, oogarts in opleiding, hield tijdens de Familiedag 2018 een lezing over de over de behandeling van microf- en anoftalmie. Je kunt het artikel hier downloaden.
- Onderzoek congenitale anoftalmie en microftalmie. Annabel Groot, oogarts in opleiding, heeft onderzoek gedaan naar congenitale anoftalmie en microftamie. In het wetenschappelijk tijdschrift Acta Ophthalmologica verscheen afgelopen februari een publicatie van de onderzoeksgroep onder leiding van Dyonne Hartong in het AmsterdamUMC. Het tijdschrift is het officiële blad van de wetenschappelijke oogheelkundige verenigingen van Nederland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland en de European Association for Vision and Eye Research (EVER). Je kunt het volledige artikel over het onderzoek congenitale anoftalmie en microftalmie downloaden via deze link.
Tips voor jonge ouders
We hebben tips voor jonge ouders verzameld op onze website.