Veelgestelde vragen over oogverwijderingsoperaties

Er zijn drie hoofdtypen operaties om een oog te verwijderen:
• Enucleatie: Hierbij wordt de hele oogbol verwijderd. De oogspieren en het slijmvlies blijven behouden. Na de verwijdering wordt een implantaat geplaatst om de oogkas op te vullen.
• Evisceratie: Bij deze operatie wordt alleen de inhoud van het oog verwijderd, terwijl de buitenste oogwand (sclera) behouden blijft. Ook hier wordt een implantaat geplaatst.
• Exenteratie: Dit is een zeldzame en ingrijpende operatie waarbij het hele oog en omliggende weefsels worden verwijderd, meestal vanwege een ernstige tumor of trauma.

Het belangrijkste verschil tussen enucleatie en evisceratie is hoeveel van het oog wordt verwijderd:
• Enucleatie: De gehele oogbol wordt verwijderd. Deze methode wordt vaak gebruikt bij oogtumoren of ernstige oogbeschadigingen.
• Evisceratie: Alleen de binnenkant van het oog wordt verwijderd, terwijl de buitenste oogwand behouden blijft. Dit wordt meestal gedaan bij een pijnlijk of blind oog zonder tumor.
Beide operaties worden gevolgd door het plaatsen van een implantaat en later een oogprothese. De keuze tussen deze operaties hangt af van de specifieke medische situatie.

Een exenteratie is een zeldzame en ingrijpende operatie waarbij het hele oog en omliggende weefsels worden verwijderd. Deze operatie wordt alleen uitgevoerd in ernstige gevallen, zoals bij een agressieve oogkas-tumor of na een ernstig ongeluk waarbij andere behandelingen niet mogelijk zijn. Soms kan een deel van de huid van het ooglid behouden blijven. Na de operatie kan een speciale prothese worden aangemeten om het uiterlijk te herstellen.

Hoewel de meeste mensen goed herstellen, kunnen er complicaties optreden na een oogverwijderingsoperatie:

• Infectie: Tekenen zijn roodheid, zwelling en pus. Neem contact op met je arts als je deze symptomen ervaart.
• Uitstoting van het implantaat: Het lichaam kan het implantaat afstoten.
• Problemen met de prothese: Zoals een slecht passende prothese of irritatie.
Het is belangrijk om regelmatig controles te hebben en eventuele problemen tijdig te melden aan je arts. Meer informatie over complicaties vind je op de pagina over oogverwijderingsoperaties.

Voorafgaand aan de operatie is het belangrijk om enkele zaken te regelen. Als je bloedverdunners gebruikt, overleg dan met je arts of je tijdelijk moet stoppen met deze medicatie. Vermijd het gebruik van medicijnen zoals aspirine of ibuprofen in de week voor en na de operatie; paracetamol is meestal wel toegestaan. Zorg ervoor dat je thuis paracetamol en steriele gaasjes (10×10 cm) hebt voor de nazorg. Het is verstandig om hulp te regelen voor huishoudelijke taken na de operatie, zodat je voldoende rust kunt nemen. Plan ook minimaal twee weken vrij van werk in voor herstel. Tot slot, maak alvast een afspraak met een ocularist voor het aanmeten van een oogprothese.

Het is aan te raden om vóór de operatie al een afspraak te maken met een ocularist, de specialist die oogprothesen aanmeet. Na de operatie zal je oogkas tijd nodig hebben om te genezen, meestal vier tot zes weken, voordat een definitieve prothese kan worden geplaatst. Door vooraf een afspraak te plannen, voorkom je onnodige vertraging in het proces. De ocularist kan je ook informeren over het proces van het aanmeten en dragen van een oogprothese. Lees meer..

Na de operatie krijg je een drukverband dat 48 uur moet blijven zitten om zwelling te verminderen. Houd de wond droog; douchen mag, maar laat de wond niet nat worden. Vermijd zwemmen gedurende de eerste drie weken. Gebruik voorgeschreven oogdruppels, gels of zalf zoals aangegeven. Slaap met een extra kussen en lig niet op de geopereerde zijde. In de meeste ziekenhuizen wordt direct na de operatie een tijdelijke prothese geplaatst om de vorm van de oogkas te behouden. Deze blijft meestal vijf tot zes weken zitten voordat een definitieve prothese wordt aangemeten. Soms kan het dragen van een ooglapje prettig zijn; deze zijn verkrijgbaar bij de apotheek of kunnen op maat worden gemaakt. Volg altijd de instructies van je arts voor een goed herstel.

Het herstel na een oogverwijderingsoperatie varieert per persoon, maar over het algemeen duurt het vier tot zes weken voordat de oogkas voldoende genezen is. In deze periode is het belangrijk om voldoende rust te nemen en de instructies van je arts op te volgen. Je zult mogelijk oogdruppels of zalf moeten gebruiken en regelmatig controles hebben bij je arts. Na deze herstelperiode kan een definitieve oogprothese worden aangemeten. Het is verstandig om minimaal twee weken vrij van werk in te plannen en hulp te regelen voor huishoudelijke taken. Lees verder.

Het is normaal om de eerste 24 tot 48 uur na de operatie pijn te ervaren. Zwelling en blauwe plekken rondom het oog kunnen optreden en verdwijnen meestal binnen twee weken. Soms kan de tijdelijke prothese uit de oogkas vallen door zwelling of bloeding; laat deze dan door een arts terugplaatsen. Het geopereerde oog blijft meestal gesloten totdat de definitieve prothese wordt geplaatst (als er geen tijdelijke oogprothese wordt geplaatst). Na plaatsing van de prothese ziet het er bij rechtdoor kijken meestal cosmetisch goed uit. In sommige gevallen zijn aanvullende operaties nodig om de positie van de oogleden of de stand van de prothese te verbeteren.

Sommige mensen ervaren na de verwijdering van een oog nog steeds visuele sensaties, alsof ze met het verwijderde oog zien. Dit fenomeen wordt het fantoom-oog syndroom genoemd. Het kan bestaan uit eenvoudige lichtflitsen of complexe beelden en treedt meestal op binnen de eerste maand na de operatie. Bij de meeste mensen nemen deze sensaties in de loop van de tijd af. Hoewel het verwarrend kan zijn, is het een bekend verschijnsel. Als je hier last van hebt, bespreek dit dan met je arts; zij kunnen uitleg geven en, indien nodig, verdere ondersteuning bieden.

Het verliezen van een oog is ingrijpend en kan leiden tot gevoelens van verdriet, onzekerheid of boosheid. Het is belangrijk om hierover te praten met familie, vrienden, een huisarts of een psycholoog. Lotgenotencontact kan ook steun bieden; Vereniging OOG in OOG organiseert bijeenkomsten en heeft ervaringsdeskundige vrijwilligers. Daarnaast zijn er online hulpmiddelen en apps die kunnen helpen bij het omgaan met emoties. Het accepteren van het verlies kost tijd en verloopt in fases: herstel, verwerking en aanpassing. Iedereen doorloopt deze fases op zijn eigen manier en tempo. Professionele begeleiding kan hierbij ondersteunen.

De tijd die nodig is om je weer goed te voelen na een oogverwijdering verschilt per persoon. Sommigen passen zich snel aan, terwijl anderen meer tijd nodig hebben. Het verwerkingsproces bestaat vaak uit drie fases: herstel, verwerking en aanpassing. Deze fases kunnen door elkaar lopen en variëren in duur. Het is belangrijk om jezelf de tijd te geven en niet te hard voor jezelf te zijn. Zoek steun bij anderen en wees open over je gevoelens. Als je merkt dat je na verloop van tijd nog steeds veel moeite hebt, overweeg dan om professionele hulp in te schakelen.

Het accepteren van het verlies van een oog is een proces dat tijd kost. Het is normaal om verschillende emoties te ervaren. Probeer je gevoelens niet te onderdrukken, maar geef jezelf de ruimte om te rouwen. Praat erover met mensen die je vertrouwt. Het kan ook helpen om ervaringen te delen met anderen die iets soortgelijks hebben meegemaakt. Vereniging OOG in OOG biedt mogelijkheden voor contact met ervaringsdeskundigen en organiseert bijeenkomsten. Als je merkt dat je vastloopt in het verwerkingsproces, overweeg dan om professionele hulp te zoeken, zoals een medisch psycholoog.

Na het verliezen van een oog kun je verschillende gevoelens hebben. Sommige mensen voelen zich verdrietig, boos of machteloos. Anderen ervaren onzekerheid of somberheid. Deze gevoelens kunnen op elk moment optreden: direct na de diagnose, tijdens de behandeling of pas later. Het is normaal om deze emoties te hebben. Iedereen verwerkt het verlies op zijn eigen manier en tempo. Het kan helpen om erover te praten met mensen die je vertrouwt. Als je merkt dat de emoties je dagelijks leven beïnvloeden, is het verstandig om professionele hulp te zoeken, zoals een gesprek met een medisch psycholoog.

Als je na een oogverwijdering emotionele of sociale problemen ervaart, zijn er verschillende manieren om hulp te krijgen. Praat met je huisarts of specialist over je gevoelens; zij kunnen je doorverwijzen naar een medisch psycholoog. Daarnaast biedt Vereniging OOG in OOG ondersteuning. Je kunt contact opnemen met ervaringsdeskundige vrijwilligers of deelnemen aan bijeenkomsten waar je ervaringen kunt delen met anderen. Deze contacten kunnen helpen bij het verwerken van je gevoelens en het vinden van praktische tips.

Een oogverwijdering kan invloed hebben op je relaties met anderen. Misschien merk je dat mensen anders op je reageren of dat je zelf minder zin hebt in sociale contacten. Sommige mensen voelen zich eenzaam of vinden het lastig om hulp te vragen. Het is belangrijk om open te communiceren met je omgeving over je gevoelens en behoeften. Praat met familie, vrienden of collega’s over wat je doormaakt. Daarnaast kun je contact opnemen met ervaringsdeskundige vrijwilligers of deelnemen aan bijeenkomsten georganiseerd door Vereniging OOG in OOG. Zij kunnen ondersteuning bieden en ervaringen delen.

Na het verwijderen van een oog kunnen er problemen ontstaan in de oogkas, zoals een verzakte oogprothese of afwijkingen aan de oogleden. Hersteloperaties zijn chirurgische ingrepen die deze problemen proberen te verhelpen. Het doel is om het uiterlijk en de functionaliteit van de oogkas te verbeteren, zodat de prothese beter past en het gezicht een natuurlijker uiterlijk krijgt. De specifieke aanpak hangt af van de aard van het probleem en de individuele situatie van de patiënt.

Een hersteloperatie kan nodig zijn als er complicaties optreden na de oorspronkelijke oogverwijdering. Voorbeelden zijn een te diepe oogkas, een slecht passende prothese of afwijkingen aan de oogleden. Als deze problemen leiden tot ongemak of cosmetische zorgen, kan een arts een hersteloperatie aanbevelen om de situatie te verbeteren.

Een Dermisfat Graft operatie is een specifieke hersteloperatie waarbij een stukje huid en onderhuids vetweefsel, meestal afkomstig van de heup of bil, wordt getransplanteerd naar de oogkas. Deze ingreep wordt toegepast wanneer er onvoldoende volume in de oogkas is, wat kan leiden tot een verzakte prothese of een ingevallen uiterlijk. Door het toevoegen van weefsel wordt het volume hersteld, waardoor de prothese beter past en het gezicht een natuurlijker uiterlijk krijgt.

In Nederland worden medische noodzakelijke hersteloperaties doorgaans vergoed vanuit de basisverzekering. Het is echter belangrijk om vooraf contact op te nemen met de zorgverzekeraar om te bevestigen welke kosten worden gedekt en of er aanvullende voorwaarden zijn. Soms is een verwijzing of goedkeuring vooraf nodig.