Ga naar...
Een oogmelanoom is een zeldzame vorm van oogkanker. Het medische woord hiervoor is uveamelanoom. Deze kanker begint meestal in de laag achter het oogwit, ook wel de uvea genoemd. Een oogmelanoom kan zich bevinden in verschillende delen van het oog, zoals het vaatvlies, de iris (regenboogvlies) of het straalvormig lichaam. In het vaatvlies komt het het meeste voor. In tegenstelling tot huidmelanoom, heeft een oogmelanoom geen duidelijke relatie met zonlicht.
In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 220 mensen een oogmelanoom vastgesteld. Hoewel de meeste patiënten tussen de 50 en 70 jaar oud zijn, kan het ook voorkomen bij jongere mensen. De oorzaak van oogmelanoom is nog grotendeels onbekend.
Het oogmelanoom wordt vaak ontdekt wanneer iemand klachten heeft, maar deze klachten komen veel voor en zijn niet specifiek voor het oogmelanoom. De symptomen wisselen afhankelijk van waar de tumor zich bevindt.
Als je te maken krijgt met de diagnose oogkanker, is het begrijpelijk dat je vragen hebt. Hieronder leggen we uit hoe artsen de diagnose stellen en welke onderzoeken daarbij komen kijken.
1. Fundoscopie (oogspiegelonderzoek):
– De oogarts beoordeelt het netvlies in de binnenkant van je oog. Dit gebeurt met behulp van een oogspiegel.
– Door een vergrotende lens voor je oog te houden, kan de arts het netvlies, de bloedvaten en eventuele tumoren zien.
– Je oog wordt van tevoren gedruppeld, zodat de pupil zich verwijdt. Dit kan tijdelijk wazig zicht geven.
2. Echografie:
– Met geluidsgolven meet de oogarts de dikte van het melanoom.
– De oogarts tast met een soort platte pen je oog af terwijl je in verschillende richtingen kijkt.
– Op een scherm ziet de arts de verschillende weefsels in je oog.
3. Fluorescentie-angiografie (FAG):
– Bij dit oogonderzoek maakt de arts foto’s van de bloedvaten in het netvlies.
– Je krijgt een kleurstof ingespoten, die zich via de bloedvaten verspreidt.
– De kleurstof maakt mogelijke afwijkingen in het netvlies zichtbaar.
Na deze onderzoeken vertelt de arts je welk type oogmelanoom je hebt, waar het zich bevindt en hoe groot het is.
Als je te maken hebt met oogkanker, zijn er verschillende behandelingsmogelijkheden. Samen met je arts bespreek je welke behandeling het beste is voor jouw situatie. Hieronder vind je een overzicht van de mogelijke behandelingen:
Bij oogmelanoom zijn er drie vormen van bestraling mogelijk:
1. Rutheniumbestraling (brachytherapie): Hierbij wordt een radioactieve bron dicht bij het melanoom in het oog geplaatst.
2. Stereotactische bestraling: Dit is een vorm van uitwendige bestraling die gericht is op het melanoom.
3. Protonenbestraling: Hierbij worden protonen gebruikt om het melanoom van buiten af te bestralen.
Je arts zal met je bespreken welke vorm van bestraling het beste past bij jouw situatie, afhankelijk van de grootte, dikte en locatie van het melanoom.
Bij een groot oogmelanoom kan een operatie waarbij het hele oog wordt verwijderd de beste behandeling zijn. Dit wordt uitgevoerd om de tumor volledig te verwijderen.
Soms kun je kiezen tussen bestraling en een operatie waarbij het oog wordt verwijderd. Beide behandelingen hebben vergelijkbare overlevingskansen en kwaliteit van leven. Bij bestraling is er een kans dat je nog (iets) kunt zien met het oog, vooral in de eerste jaren na de behandeling. Het is echter belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou belangrijk is in je leven voordat je een keuze maakt.
In sommige gevallen stelt de arts voor om te wachten met behandelen en het oog regelmatig te controleren. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je een heel klein oogmelanoom hebt of als het melanoom langzaam groeit. Vaak speelt je algemene conditie ook een rol bij deze beslissing. Als het melanoom actiever wordt, start je alsnog met de behandeling.
Na een oogmelanoom kan het leven ingrijpend veranderen. Je ziet waarschijnlijk nog maar met één oog en in sommige gevallen krijg je een oogprothese. Je krijgt met nieuwe uitdagingen te maken.
In sommige gevallen kunnen oogmelanomen uitzaaien. Om te voorspellen of het oogmelanoom zal uitzaaien, kijken artsen naar:
Bij uitgezaaid oogmelanoom is genezing niet mogelijk. De behandeling is dan gericht op het remmen van de ziekte, het verlengen van het leven en verminderen van de klachten.
Je vindt op deze website onder meer tips voor mensen die zien met één oog, informatie over oogprotheses en oogverwijderingsoperaties en de mentale uitdagingen waar je mee te maken kunt krijgen. Het leven na een oogmelanoom vraagt vooral aanpassing en geduld. Met de juiste informatie en ondersteuning kun je jouw dagelijkse activiteiten blijven uitvoeren.
In onze online bibliotheek lees je de ervaringsverhalen van anderen met oogkanker.
Diagnose, behandeling en nabehandeling van oogmelanoom vinden plaats in de academische ziekenhuizen en in enkele grotere ziekenhuizen. De belangrijkste oogmelanoomcentra in Nederland zijn het LUMC in Leiden en het Erasmus MC in Rotterdam. Andere ziekenhuizen in Nederland die oogmelanoom behandelen, doen dit altijd in overleg met één van deze twee centra.
Als je voor een oogverwijdering staat, heb je vaak veel vragen. Wat gaat er precies gebeuren? Wat zijn de gevolgen van de operatie? Naar welke arts moet ik gaan?
Er bestaan glazen en kunststof oogprothesen. Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende soorten? En waar laat je deze maken?
Wat verandert er na een oogverwijdering? Hoe gaat dat met werk of studie, sporten en autorijden bijvoorbeeld. Hoe ga je om met de vermoeidheid en emoties?