Tips zien met één oog

• Maak gebruik van je pinken als je iets oppakt. Hierdoor kun je beter de afstand inschatten (zie video).
• Maak gebruik van geluid (b.v. ook vullen beker lagere toon als vol is).
• Gebruik contrast (b.v. melk in rode beker).
• Zorg voor goede verlichting ‘schuin van boven’.
• Zorg voor contrast (helderheidsverschillen).
• Gebruik niet een te groot beeldscherm of TV. Anders moet je steeds je hoofd bewegen.
• Oefen oog- hand coördinatie (softbal, borduren).
• Plaats extra spiegels op je fiets of in de auto.
• Werk met een leeslineaal (zie foto), zodat je ogen zich niet te veel hoeven te focussen.
• Zet de tuit tegen je kopje aan bij het inschenken.
• Pak iets schuivend vanaf de zijkant. Dan heb je minder last met diepte-zien.
• Er zijn hulpmiddelen voor de draad door de naald.
• Begin balsporten door met een ballon te oefenen.
• Draag altijd een beschermende veiligheidsbril bij sporten, maar ook bij tuinieren, werken met machines, bij lassen, het gebruik van chemische huishoudmiddeltjes. En natuurlijk bij vuurwerk.
• Zoek een diagonale positie t.o.v. ‘iets’ (schoolbord, sportveld). Dan heb je het minst last van je dode hoek.
• Neem de tijd om te wennen aan het zien met één oog.
• Beweeg je hoofd en/of ogen extra. Roep de hulp van een fysiotherapeut om je hierbij in het begin goed te begeleiden.

‘Ik loop voortdurend tegen mensen aan’, is één van de meest gehoorde klachten van mensen die een oog verloren hebben. Dergelijke botsingen vinden bijna altijd plaats als je een onverhoedse draai maakt naar de kant waar je een oog mist. Draai dus altijd eerst je hoofd en dan pas je lichaam. Controleer je blinde hoek voordat je de draai maakt. De gewoonte om de blinde hoek te checken zal op den duur iets vanzelfsprekends worden. Maar probeer er vanaf het begin aan te wennen, om in alle situaties waarin je van richting verandert, steeds de blinde hoek te controleren. Denk hierbij aan zwemmen, skiën, fietsen, schaatsen of varen en in het bijzonder aan het autorijden.

Linkshandige mensen kiezen vaak een plaats aan tafel waar ze tijdens het eten niet in de knoop kunnen komen met hun rechtshandige buurman. Op dezelfde manier kun je een plaats kiezen die voor je ziende oog optimaal is. Dan zul je je ook meer op je gemak voelen en dus ook een stukje zelfverzekerder!

Maar ook als je de beste plaats gekozen hebt, is dat nog geen garantie dat alles vlekkeloos verloopt. Let vooral op de bediening: die kan nog wel eens opduiken aan je blinde kant en dat kan vervelende situaties opleveren. Kijk daarom altijd even snel naar die kant voordat je een breed gebaar maakt. Het is niet heel prettig om een bord soep over je heen te krijgen!

• Als je ziet met één oog kun je bijvoorbeeld een felle kleur bal of shuttle gebruiken. Begin te oefenen met een ballon. Deze gaat langzamer dan een bal en het kan geen kwaad als deze op je goede oog komt. Ga later over op een echte bal en pas later op een kleine tennisbal.
• Je kunt ook de spelregels aanpassen, zoals de afspraak dat bij tennis de bal twee keer mag stuiteren.
• Ook kan het helpen bij hockey en voetbal goed na te denken over je plek op het veld. Het is vaak heel persoonlijk wat het beste werkt.
• Ga niet met een varifocus bril tennissen. De verschillende sterktes maken het zien extra moeilijk bij het serveren.
• Hou je van fietsen, maar hou je geen goede balans? Denk dan eens aan een driewieler of ga tandemfietsen, dan hoef je zelf niet te sturen.
• Er zijn in diverse steden buddy’s waarmee je kunt wandelen, fietsen en hardlopen.
• Neem wat privélessen. Vaak zijn trainers bereid om tegen gereduceerd tarief een paar lessen te geven.
• Vertel aan je mede-sporters over je visuele beperking. Dat zorgt voor begrip.
• Bij wielrennen: rijd achteraan in het peloton en zorg dat je geen dode hoek hebt.
• Draag een petje of zonneklep.
• Draag een veiligheidsbril eventueel gecombineerd met een daglens ter bescherming van je goede oog.
• Ski niet in de mist.
• Als je in de winter buiten in het donker fietst is het lastig om de weg voor je goed te zien. Zet daarom zo’n breedschijn lamp op je fiets.
• Bij paardrijden: je gaat snel te veel hangen naar de kant van je oogprothese. Heb daar aandacht voor.
• Lees meer informatie over sporten met één oog.

• Je zult op de snelweg meestal weinig moeilijkheden ondervinden. Wat nog kan helpen is je snelheid iets te wisselen, vooral als het verkeer met gelijke snelheid rijdt. De meeste problemen doen zich voor in de drukke nauwe straten van de grote steden, maar dat geldt eigenlijk voor iedereen. Oók voor mensen met twee goede ogen!
• Kijk voordat je op de snelweg na het inhalen weer naar rechts gaat, heel goed om je heen om er zeker van te zijn dat er niet een andere (kleine) auto in de blinde hoek zit. Een extra spiegeltje naast de gewone achteruitkijkspiegel kan daarbij van grote waarde zijn.
• Je kunt bij het rijden door nauwe straten voorzichtig je voorligger volgen. Houd echter wel voldoende afstand.
• Rijdt er niemand voor je? Vraag dan je medereiziger om de rechterkant in de gaten te houden terwijl jij je concentreert op links. Wees nooit te bescheiden in het vragen om een handje te helpen.
• Parkeren kan soms lastig zijn. Rijdt er iemand met je mee? Vraag die dan om mee te kijken. Als je alleen bent, stap dan eventueel uit om te kijken hoeveel ruimte er beschikbaar is. Laat je in geen geval opjagen en neem rustig de tijd. Alles beter dan een deuk of een kras. Tegenwoordig heb je natuurlijk ook auto’s met parkeersensoren en die zelf inparkeren.
• Als je rechts een prothese draagt plak dan (zeker in het begin) een extra binnenspiegel in de linkerbovenhoek van de voorruit. Als je deze spiegel zo afstelt dat je de zijruit rechtsachter ziet, kan je hiermee de blinde hoek aan de rechterkant verkleinen en meteen voorkomen dat je het hoofd helemaal naar rechtsachter moet draaien.
• Gebruik een panoramaspiegel in de auto om achteruit te kijken aan de kant van het ontbrekende gezichtsveld. Een panorama spiegel biedt een breedbeeld, waardoor je meer zicht hebt op wat er achter je gebeurt.
• Kijk goed in de verte. Hiermee ben je beter voorbereid op zijwegen of andere bijzonderheden aan de kant van het ontbrekende gezichtsveld.
• Pas je snelheid aan bij drukkere situaties en of bij situaties waar je veel moet overzien, zoals een rotonde. Het kijken neemt immers meer tijd in beslag.
• Lees meer informatie over autorijden met één oog.

De stoeprand is nog veel verraderlijker. Je zult al snel ontdekken, dat stoepranden verrassend vaak in hoogte variëren. Er zijn geen leuningen om je aan vast te houden en door één foute inschatting kun je je al lelijk verstappen. Na enige oefening zal het je echter beslist lukken de hoogte van een stoeprand beter inschatten. Als je een stoeprand nadert, kijk dan goed naar de positie van de rand ten opzichte van het wegdek. De hersenen zullen aan de hand van deze factoren en je loopsnelheid kunnen berekenen hoe groot de stap moet zijn, die je moet nemen.

Traplopen kan ook de nodige problemen opleveren. Of je nu naar boven of naar beneden gaat, let altijd op de laatste tree. Vooral als de treden op dezelfde manier gestoffeerd zijn als de vloer of als de lichtinval verkeerd is, valt het niet mee om ze van elkaar te onderscheiden. De eerste treden gaan meestal wel goed, maar juist als je denkt dat je het eind van de trap hebt bereikt, is het aan te raden om met de neus van je schoen te voelen of er misschien nog een tree komt. Houd daarbij met één hand de leuning vast. Pas op: er kan nog een tree komen…