Tijdens een stapavond in Arnhem heeft Bram met een vriend op een terras een woordenwisseling. Een vreemde begint zich ermee te bemoeien. Op een gegeven moment loopt deze man weg, maar plotseling draait hij zich om en slaat Bram met een groot glas in het gezicht. Het glas breekt en Bram raakt zwaargewond.
Bram herinnert zich: “Ik ben richting de Korenmarkt gelopen. Ik had mijn hand op mijn oog, dus ik zag sowieso niet zo veel. Alles zat onder het bloed. Maar je hebt de ernst van de situatie niet door, omdat je vol met adrenaline zit. Ik was in shock. Het kwam ook niet in me op om de politie te bellen. Ik heb wel mensen aangesproken. Die schrokken zich kapot. Ik werd slap en ben op de grond gaan liggen. Een uitsmijter heeft de ambulance gebeld.”
De ambulancemedewerkers zien direct dat het foute boel is. Ze brengen hem naar het Radboudumc in Nijmegen. “Eerst hebben ze alles rondom het oog gehecht. Ik had drie grote wonden in mijn gezicht. Omdat ik gedronken had, konden ze mijn oog niet diezelfde avond opereren.” Het bierglas was door het bovenste ooglid gegaan en had de oogbol opengesneden. Er zat een scheur in Brams oogbol. De artsen verwijderen de volgende dag het glas uit zijn oog en naaien het oog dicht. Het oog had rust nodig. Twee weken later zou het oog weer worden geopereerd om het overtollige bloed te verwijderen. De artsen hadden de hoop dat het zicht na die tweede operatie zou terugkomen. ‘Maar houd er ook rekening mee dat het niet zo kan zijn’ waarschuwden de artsen.
Na 3 dagen mocht Bram naar huis en hij deed gelijk aangifte bij de politie van de mishandeling. Er was de avond van de vechtpartij weinig politie op straat, dus het zou moeilijk worden de dader te vinden. Eenmaal thuis voelt zijn oog niet goed aan. “Als ik mijn goede oog bewoog, had ik enorme pijnscheuten in het geopereerde oog. Het voelde alsof er nog glas in zat. Maar het ziekenhuis verzekerde me dat dit de pijn van de hechtingen waren. Twee weken later bij de operatie bleek dat ik gelijk had. Er zat nog glas in het oog en dit had mijn hele netvlies kapotgesneden.”
Bende van ellende
Toen Bram uit de narcose bijkwam, stonden er alleen maar mensen met verontruste gezichten om zijn bed. De artsen vertelden hem dat zijn oog gedeeltelijk was verwijderd. Bram was nog suf van de narcose en besefte niet gelijk de ernst van wat de arts hem vertelde. Deze mogelijkheid was vooraf niet met hem besproken. Bram: “Ik vroeg of ik mijn verwijderde oog kon zien. Ik had het graag in een potje gedaan. Misschien een luguber idee. Maar het is toch een deel van jezelf. De artsen zeiden dat het ‘een bende van ellende’ in mijn oogkas was en dat ze daarom het oog in kleine deeltjes eruit gepeuterd hebben.”
Bram de piraat
Na de operatie valt Bram in een diep gat. “Ik wilde een opleiding tot sportinstructeur doen, maar wist al gauw dat de sporten waarin ik les wilde geven, zoals snowboarden en mountainbiken, er niet meer in zaten. Ik moest afwachten wat ik nog zou kunnen doen met maar één oog. Daarbij kwam ook nog eens dat ik mijn huis uit moest. Ik kwam op straat te staan. Het contact met mijn ouders was niet goed. Ik kwam alleen maar verder in de problemen. Ik werd depressief, ging te veel blowen en met andere drugs experimenteren. Ik ging via de crisisopvang naar een locatie waar ze me zouden gaan helpen. Maar het werkte niet. Ik voelde me er erg onveilig, omdat de andere patiënten hele grote problemen hadden en er voortdurend incidenten waren. Ik gleed steeds verder af. Op een dag ben ik vertrokken met enkel een tas met kleren. Ik kon bij vrienden terecht. Zij hebben een half jaar voor me gezorgd. Ik ben deze mensen zo ontzettend dankbaar. Zonder hen weet ik niet hoe het was afgelopen met me. Ik was in die tijd een tikkende zelfdestructieve tijdbom. Ik had zoveel boosheid in me over de hele situatie met dat oog.”
In deze turbulente tijd noemen zijn vrienden hem vaak piraat of kapitein, verwijzend naar zijn prothese en ooglapje. Daarom laat hij een haak op zijn hand tatoeëren. “Ik had toch dat perfecte lichaam niet meer. Ik heb mezelf ook gebrandmerkt met een P en op mijn been een houtmotief getatoeëerd. Nu was ik een ‘echte’ piraat. Ik heb hier achteraf nooit spijt van gehad.”
Prothese als sieraad
Het tij keert als hij op 25-jarige leeftijd een eigen woning vindt en kan beginnen met lichamelijk herstellen en het accepteren van het verlies van zijn oog. Bram begint met sporten en probeert gezonder te gaan leven. Ook krijgt hij naast het tatoeëren interesse voor het maken van sieraden. “Ik wilde iets speciaals als oogprothese, omdat ik de normale kunstogen eigenlijk helemaal niks vindt. Het idee dat ik iets probeer te herstellen dat niet meer 100% hetzelfde zal zijn, irriteert me. Daarom ben ik mijn oogprothese als sieraad gaan zien.”
Bram ontwerpt zijn eerste oog in Windows Paint en laat het ontwerp door een vriend vervolmaken in Photoshop. Daarmee gaat hij naar Bob, destijds een ocularist in Nijmegen, om er een oogprothese van te laten maken. “Mijn eerste ontwerp leek van een afstandje op een normaal bruin oog, maar als je dichterbij kwam, zag je een gouden kompas op een bruine achtergrond met daarin ook nog een doodskopje. Mijn tweede ontwerp was een prothese met daarin een zilveren ketting van een hugenotenkruis verwerkt. Inmiddels is het weer een ketting, want ik heb het kunstoog als ketting aan mijn vriendin gegeven. Tegenwoordig maak ik vooral oogprothesen met opalen. Ik heb ook wel geprobeerd de gehele oogprothese te maken, maar de expoxy die ik gebruikte was toch niet zo goed voor mijn oogkas. Nu ga ik naar ocularist Jelmer Remmers. Hij verwerkt mijn ontworpen inleg (iris en pupil) in een oogprothese. Soms zitten mensen me wel eens aan te staren. De reacties zijn heel verschillend, maar over het algemeen positief. Vooral kinderen vinden mijn oogsieraden heel cool. Door de lichtinval op de edelsteen lijkt het soms net of er een lampje in zit.”
Acceptatie
De dader van het ongeval is nooit gepakt. De schade kan dus niet op diegene worden verhaald. Bram heeft wel een kleine slachtoffervergoeding van € 3600,- gekregen van het Fonds Geweldsmisdrijven. “Ik heb het verlies van mijn oog achter me gelaten. Door het maken van de oogsieraden heb ik de oogverwijdering volledig kunnen accepteren. Ik ben er zelfs een beetje trots op. Ik vind mijn twee verschillende ogen eigenlijk op deze manier heel mooi. Ik schaam me niet zo snel meer. Ik hoef niet per se bij een groep te horen. Door schade en schande wordt men wijs.”
