Ruim een derde patiënten zieker na medicijnwissel
Bijna een miljoen mensen met een chronische aandoening wordt jaarlijks zonder medische reden op een ander merk medicijn omgezet. Onderzoek van de 14 patiëntenorganisaties wijst uit dat hiervan ongeveer 60% een of meer keer per jaar moet wisselen. Bij bijna 40% is dit zelfs 3 keer of vaker per jaar.
Wisselen van medicijnen
Het wisselen van verschillende merken medicatie is het gevolg van het preferentie- en inkoopbeleid dat al ruim 10 jaar wordt gevoerd door zorgverzekeraars en apothekers. Door het preferentiebeleid vergoeden zorgverzekeraars niet meer het duurdere merkmedicijn, maar vaak een merkloze variant van hetzelfde medicijn. Dat is een medicijn met dezelfde werkzame stof, alleen is dat middel meestal goedkoper. Ook apothekers leveren geregeld deze medicijnen. Door dit beleid zijn de totale kosten aan medicijnen de afgelopen jaren sterk gedaald. De laatste jaren zijn bij veel medicijnen de prijsverschillen echter zo klein, dat de besparing daarop minimaal is.
Gezondheidsklachten
Uit het onderzoek blijkt dat de gevolgen van deze medicatiewisselingen door het inkoopbeleid voor patiënten echter groot zijn. Zij hebben na wisselen meer last van bijwerkingen (40%). Bij bijna drie kwart van de respondenten hadden deze bijwerkingen een negatieve invloed op hun emoties en bij 80% op lichamelijke activiteiten. Zo moest Danielle Bouwmeester de afgelopen jaren al meerdere keren wisselen van merk voor haar migrainemedicatie: “Het andere merk werkte slechter en gaf veel bijwerkingen. Ik heb een gezin, maar ik kon niks meer door het andere medicijn. Omdat ik mijn oude merk niet terugkreeg, moest ik terug naar de neuroloog om weer verschillende medicijnen uit te proberen. Dit zorgde voor veel onzekerheid.” Johanna Langezaal werd voor haar schildklieraandoening ineens overgezet op een ander merk medicatie: “Ik werd verschrikkelijk ziek van het andere merk. Ik moest allerlei onderzoeken in het ziekenhuis ondergaan die achteraf onnodig bleken. Daar ben ik nog steeds woedend over.”
Oogdruppels
Bij glaucoom is het wisselen van medicatie zeer onwenselijk. Bij oogdruppels is het niet bij voorbaat te bewijzen dat een ander middel dezelfde werking heeft (bio-equivalent is). Om te weten of een nieuwe druppel hetzelfde effect heeft is binnen 14 dagen in ieder geval een oogdrukmeting nodig. De kostenbesparing van de goedkopere oogdruppel wordt geheel tenietgedaan door de kosten van een extra oogcontrole. Lees meer over het wisselen van oogdruppels.
Medische noodzaak
Bij het preferentiebeleid is de enige mogelijkheid voor patiënten om toch het oorspronkelijk voorgeschreven merkmedicijn te behouden de vermelding van ‘medische noodzaak’ op het recept. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat dit in de helft van de gevallen niet gehonoreerd wordt door de apotheek. Michael Rutgers, directeur Longfonds: “Al jaren ondervinden patiënten ellende van het wisselen van medicijnen door voorkeursbeleid en inkoopbeleid van zorgverzekeraars en apothekers. Maar de problemen die patiënten ondervinden worden nog steeds niet serieus genomen. Het heeft een enorme impact op hun dagelijks leven als het medicijn waarvan ze afhankelijk zijn minder goed zijn werk doet. Daarnaast zien we dat patiënten soms onzeker worden en hun medicijnen verkeerd gaan gebruiken.”
Oproep
Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek willen de Oogvereniging en de 13 andere patiëntenorganisaties dat bij bepaalde medicijnen en patiëntengroepen niet mag worden gewisseld van medicatie, omdat het risico op schade aan de gezondheid te groot is. Bij alle andere medicijnen mag er slechts één keer onder strenge voorwaarden worden gewisseld. Daarnaast moet de vermelding ‘medische noodzaak’ op een recept door de zorgverzekeraar en de apotheek gehonoreerd worden. De organisaties willen hierover met het ministerie van VWS en alle betrokken partijen bindende afspraken maken. Daarbij moet optimale zorg voor de patiënt uitgangspunt zijn.
Download rapport
Het rapport Wisselen van medicijnen kunt u via deze link lezen (1 MB)
